کد مطلب:214944 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:257
اولین نیکی به فرزند
انتخاب نام نیكو از حقوق فرزند بر والدین و نشانه احترام و اهمیت آنها به آینده فرزند می باشد. نام علامتی است كه فرزند آن را تا پایان عمر به همراه دارد اگر نیكو باشد مایه سرور و شادی فرزند و اگر ناپسند و زشت باشد باعث اندوه و حسرت او می گردد. موسی بن بكر از امام كاظم (علیه السلام) نقل می كند كه فرمود: اولین كار نیك پدر برای فرزند این است كه نام نیكو برایش انتخاب نماید. [1] در حدیث دیگری آن حضرت برخی از اسامی نیكو را ذكر می نماید.
سلیمان جعفری می گوید از حضرت كاظم (علیه السلام) شنیدم كه فرمود: خانه ای كه یكی از اسمهای محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب و فاطمه در آن باشد فقر در آن داخل نمی شود. [2] .
اهمیت نام نیكو بدان حد است كه گاهی حضرت از نامهای ناپسند نهی می فرمود و حتی در كودكی نسبت به آن حساس بود: یعقوب سراج نقل می كند كه بر حضرت ابی عبدالله (امام صادق) (علیه السلام) وارد شدم در حالیكه بر بالین فرزندش (امام كاظم علیه السلام) ایستاده بود و موسی (علیه السلام) در گاهواره جای داشت و حضرت با او نجوی می كرد و آهسته سخنانی می گفت آنقدر تأمل كردم تا سخنانش با فرزند تمام شد، آنگاه فرمود: نزدیك بیا و سلام كن، رفتم و سلام كردم، آن طفل با بیانی فصیح و روشن جواب سلام مرا داده و فرمود: برو و نام دخترت را كه دیروز[حمیراء]نام نهاده ای تغییر بده، به درستی این نامی است كه خداوند را به غضب می آورد، آنگاه حضرت صادق (علیه السلام) به من فرمود: زود برو و آنچه موسی (علیه السلام) گفت عمل كن تا كامیاب شوی، سپس من نام دخترم را از حمیراء تغییر دادم. [3] .
سیره عملی امام كاظم (علیه السلام) گواه صادقی بر اهمیت نام نیكو برای فرزندان است، آن حضرت با كثرت فرزندان برای آنها نام نیكو برگزید و حتی در مواردی اسامی مشترك انتخاب نموده و با پسوند اكبر، كبری، وسطی و صغری آنها را از هم جدا می كرد. مرحوم مجلسی در بحارالانوار تعداد فرزندان آن حضرت را 37 نفر ذكر می كند و از اسامی آنان چنین یاد می كند:
الف) پسران: علی (رضا علیه السلام)، ابراهیم، عباس، قاسم، جعفر، اسماعیل، هارون، حسن، احمد، محمد، حمزه، عبدالله ، اسحاق، عبیدالله ، زید، حسین، فضل و سلیمان.
ب) دختران: فاطمه كبری، فاطمه صغری، رقیه، حكیمه، ام ابیها، رقیه صغری، كلثوم، ام جعفر، لبانة، زینب، خدیجة، علیة، آمنه، حسنة، بریهة، عائشة، ام سلمة، میمونه و ام كلثوم. [4] .
همچنین از عمدة الطالب، ابراهیم اكبر و ابراهیم اصغر را نقل می كند. [5] علاوه بر مرحوم مجلسی برخی، نامهای مشترك دیگری را چون زینب، زینب الكبری، خدیجه، خدیجة الكبری، ام كلثوم الكبری، ام كلثوم الوسطی و ام كلثوم الصغری را برای فرزندان امام كاظم (علیه السلام) ذكر كرده اند. [6] .
سلیمان جعفری می گوید از حضرت كاظم (علیه السلام) شنیدم كه فرمود: خانه ای كه یكی از اسمهای محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب و فاطمه در آن باشد فقر در آن داخل نمی شود. [2] .
اهمیت نام نیكو بدان حد است كه گاهی حضرت از نامهای ناپسند نهی می فرمود و حتی در كودكی نسبت به آن حساس بود: یعقوب سراج نقل می كند كه بر حضرت ابی عبدالله (امام صادق) (علیه السلام) وارد شدم در حالیكه بر بالین فرزندش (امام كاظم علیه السلام) ایستاده بود و موسی (علیه السلام) در گاهواره جای داشت و حضرت با او نجوی می كرد و آهسته سخنانی می گفت آنقدر تأمل كردم تا سخنانش با فرزند تمام شد، آنگاه فرمود: نزدیك بیا و سلام كن، رفتم و سلام كردم، آن طفل با بیانی فصیح و روشن جواب سلام مرا داده و فرمود: برو و نام دخترت را كه دیروز[حمیراء]نام نهاده ای تغییر بده، به درستی این نامی است كه خداوند را به غضب می آورد، آنگاه حضرت صادق (علیه السلام) به من فرمود: زود برو و آنچه موسی (علیه السلام) گفت عمل كن تا كامیاب شوی، سپس من نام دخترم را از حمیراء تغییر دادم. [3] .
سیره عملی امام كاظم (علیه السلام) گواه صادقی بر اهمیت نام نیكو برای فرزندان است، آن حضرت با كثرت فرزندان برای آنها نام نیكو برگزید و حتی در مواردی اسامی مشترك انتخاب نموده و با پسوند اكبر، كبری، وسطی و صغری آنها را از هم جدا می كرد. مرحوم مجلسی در بحارالانوار تعداد فرزندان آن حضرت را 37 نفر ذكر می كند و از اسامی آنان چنین یاد می كند:
الف) پسران: علی (رضا علیه السلام)، ابراهیم، عباس، قاسم، جعفر، اسماعیل، هارون، حسن، احمد، محمد، حمزه، عبدالله ، اسحاق، عبیدالله ، زید، حسین، فضل و سلیمان.
ب) دختران: فاطمه كبری، فاطمه صغری، رقیه، حكیمه، ام ابیها، رقیه صغری، كلثوم، ام جعفر، لبانة، زینب، خدیجة، علیة، آمنه، حسنة، بریهة، عائشة، ام سلمة، میمونه و ام كلثوم. [4] .
همچنین از عمدة الطالب، ابراهیم اكبر و ابراهیم اصغر را نقل می كند. [5] علاوه بر مرحوم مجلسی برخی، نامهای مشترك دیگری را چون زینب، زینب الكبری، خدیجه، خدیجة الكبری، ام كلثوم الكبری، ام كلثوم الوسطی و ام كلثوم الصغری را برای فرزندان امام كاظم (علیه السلام) ذكر كرده اند. [6] .
[1] الكافي، ج 6، ص 18.
[2] همان، ص 13.
[3] زندگاني امام كاظم (عليه السلام) (عمادزاده)، ج 1، ص 28.
[4] بحار، ج 48، ص 287 ـ 283.
[5] همان، ص 289.
[6] حياة الامام موسي بن جعفر(ع)، باقر شريف القرشي، ج 2.